Maria Józefa Habsburżanka Austriacka (urodzona w Wiedniu, 8 grudnia 1699 roku, zmarła w Dreźnie, 17 listopada 1757 roku) herb

Córka Józefa I Habsburga cesarza Rzymskiego Narodu Niemieckiego i Wilhelminy Amalii Welf, córki Jana Fryderyka Welfa księcia Brunszwickiego na Lüneburgu.

17 stycznia 1734 roku została na Wawelu koronowana przez biskupa krakowskiego Jana Aleksandra Lipskiego. W styczniu 1741 roku pod wpływem męża Maria Józefa zgłosiła pretensje do spadku po Habsburgach. 28 października 1741 roku zrezygnowała z praw po Karolu VI, ostatnim męskim przedstawicielu Habsburgów.

20 sierpnia 1719 roku w Wiedniu poślubiła Augusta III Wettina (urodzony w Dreźnie, 17 października 1696 roku, zmarł w Dreźnie, 5 października 1763 roku) króla Polski, wielkiego księcia Litwy i księcia-elektora Saksonii.

Do 18 roku życia Maria Józefa była następczynią tronu. Wtedy to Karol VI pozbawił ją praw spadkowych na rzecz swoich córek. Wychowana w absolutnym posłuszeństwie wobec cesarza i ogromnym poczuciu solidarności rodowej zaakceptowała zarządzenie stryja.

Nad dzieciństwem Marii Józefy zaciążyły stosunki panujące między rodzicami. Brzydka Wilhelmina Amalia była starsza od swego małżonka. Józef był wyjątkiem w cnotliwej rodzinie Habsburgów, miał liczne kochanki i lubił się bawić.

Kiedy do Wiednia przyjeżdżał znany birbant, elektor saski (późniejszy król Polski August II Mocny) obaj książęta wspólnie urządzali wesołe kolacyjki z metresami. Po śmierci ojca, Maria Józefa mieszkała z matką i siostrami w Schonbrunn. Była głęboko religijna. Na tym tle dochodziło do konfliktów z teściem, Augustem II. Nieporozumienia potęgował fakt, że Maria była absolutnie lojalna wobec domu Habsburgów.

Maria Józefa nie była ładna, posiadała za to zalety charakteru: dobroć, wspaniałomyślność, poczucie obowiązku. Lubiła otaczać się przepychem i zbytkiem. Pomimo utraty praw do tronu arcyksiężniczka była bardzo dobrą partią. Już w 1704 roku August II wystąpił w imieniu syna z ofertą matrymonialną. Ślub młodej pary (Maria Józefa miała 20 lat, Fryderyk August 24 lata) odbył w 1719 roku w Dreźnie. Zaślubiny były niezwykle uroczyste i uważane są za jedną ze wspanialszych uroczystości barokowych na świecie.

August III był dobry dla żony, która prędko uzyskała nań silny wpływ. W początkowym okresie chyba zdradzał żonę, ale nigdy nie odważył się czynić tego jawnie. Maria Józefa górowała nad mężem inteligencją, ambicją i energią i szybko stała się faktycznym przywódcą młodego dworu. Z czasem odgrywała coraz większą rolę w kształtowaniu polityki saskiej. Była zresztą zręczną dyplomatką i nie ujawniała swego udziału i rzeczywistej roli w rozgrywkach politycznych. Jednak ze względu na marazm panujący w polityce energia królowej skupiała się na sprawach zupełnie marginesowych, jak np. walki koterii magnackich.

Maria Józefa poświęcała wiele czasu wychowaniu licznego potomstwa oraz obowiązkom reprezentacyjnym. Urodziła czternaścioro dzieci. Dwóch najstarszych synów zmarło bardzo wcześnie, a Fryderyk Chrystian, następca tronu, w dzieciństwie utracił władzę w nogach i przez całe życie był przykuty do fotela. Był to najzdolniejszy z braci i najbardziej wykształcony. Tak liczne potomstwo powodowało niepokój Marii Józefy o zapewnienie wszystkim posagów i apanaży. Troje dzieci zmarło wcześnie, czworo korzystnie zawarło związki małżeńskie. Jeden syn został arcybiskupem, a trzech wychowano na wojskowych, licząc, że jeden z nich uzyska tron polski. Ulubieńcem Marii Józefy był Ksawery, natomiast August III faworyzował Karola.

Katolicka królowa starła się propagować swą religię w protestanckiej Saksonii. Sasi porzucający ewangelicyzm mieli zapewnione urzędy, godności, ordery i pensje. Patronowała mieszanym małżeństwom, pilnując, aby dzieci były wychowywane na katolików. Umocniła na dworze rolę jezuitów, dokonała wielu kościelnych fundacji. W rezultacie przyczyniła się do umocnienia wpływów katolickich w Saksonii. W Polsce stanęła po stronie jezuitów w trwającym od lat sporze z pijarami o kontrolę szkolnictwa. Większość czasu Maria Józefa wraz z mężem spędziła w Saksonii. W Dreźnie powstał ośrodek dyspozycyjny dynastii.

W latach 1741-1742 królowa, roszcząc pretensje do spadku habsburskiego wystąpiła przeciw Marii Teresie. Musiała jednak zrezygnować ze swoich planów. W czasie wojny siedmioletniej (1756-1763), gdy Fryderyk II wkroczył do Saksonii, a August schronił się w Polsce, królowa zdecydowała się na pozostanie w Saksonii wraz z młodszymi dziećmi Zamierzała bronić jej przed bezwzględnością Prusaków. Był to jeden z najszlachetniejszych czynów całego jej życia. Przeżyła wówczas szykany i upokorzenia, żyła tylko wiadomościami z Warszawy, gdzie przebywał jej mąż i dwaj synowie, Ksawery i Karol.

Zmarła w 1757 roku, nie zobaczywszy się już z mężem. Ostatnia polska królowa została pochowana w kościele dworskim w Dreźnie, obecnie katedra Św. Trójcy.

Z małżeństwa Marii Józefy i Augusta pochodziło czternaścioro dzieci:

Fryderyk August Wettyn, zmarły w dzieciństwie,

Józef August Wettyn, zmarły w dzieciństwie,

Fryderyk Krystian Leopold Jan Jerzy Franciszek Ksawery Wettyn (urodzony 5 września 1722 roku, zmarł 17 grudnia 1763 roku), książę-elektor Sasonii, pretendent do tronu polskiego,

Maria Amalia Wettyn (urodzona 24 listopada 1724 roku, zmarła 27 września 1760 roku), żona poślubiła Karola III Burbona, króla Neapolu, króla Hiszpanii,

Maria Małgorzata Wettyn, zmarła w dzieciństwie,

Maria Anna Zofia Sabina Angela Franciszka Ksawera Wettyn (urodzona 29 sierpnia 1728 roku, zmarła 17 lutego 1797 roku), żona Maksymiliana III Józefa, księcia-elektora Bawarii,

Franciszek Ksawery Wettyn (urodzony 25 sierpnia 1730 roku, zmarł 21 czerwca 1806 roku), naczelny administrator Elektoratu Saksonii, po nim potomstwo,

Maria Józefa Wettyn (urodzona 4 listopada 1731 roku, zmarła 13 marca 1767 roku), żona Ludwika Ferdynanda, delfina francuskiego,

Karol Krystian Wettyn (urodzony 13 lipca 1733 roku, zmarł 16 czerwca 1796 roku), książę Kurlandii i Semigalii, po nim tylko dwie córki,

Maria Krystyna Wettyn (urodzona 15 lutego 1735 roku, zmarła 15 grudnia 1782 roku), przełożona-koadiutorka opactwa w Remiremont,

Maria Elżbieta Wettyn (urodzona 2 lutego 1736 roku, zmarła 24 grudnia 1818 roku), dama krzyża gwiaździstego,

Albert Wettyn (urodzony 11 lipca 1738 roku, zmarł 10 lutego 1822 roku), książę cieszyński, po nim tylko córka,

Klemens Wacław Wettyn (urodzony 28 września 1739 roku, zmarł 27 lipca 1812 roku), książę-elektor i arcybiskup Trewiru, arcybiskup Fryzyngi, biskup Ratyzbony, biskup Augsburga,

Maria Kunegunda Wettyn (urodzona 10 listopada 1740 roku, zmarła 8 kwietnia 1826 roku), opatka w Essen i Thorn w Limburgii.


Żródła:

"Małżeństwa królewskie - królowie elekcyjni" - Jerzy Besala,

"Poczet królów i książąt polskich" - Marek Urbański,

"Poczet królowych i żon władców polskich" - Marek Urbański,

"Poczet polskich królowych i księżnych" - Zbigniew Satała,

"Poczet polskich królowych, księżnych i metres" - Zbigniew Satała,

"Polskie krolowe" - Edward Rudzki (tom. II).


Maria Józefa Habsburżanka w "Poczet.com"